Osteoartrit yani kireçlenme, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen en yaygın artrit şeklidir. Kemiklerin uçlarındaki koruyucu kıkırdak doku zamanla yıprandığında kireçlenme (osteoartrit) denilen durum ortaya çıkar. Osteoartrit herhangi bir ekleme zarar verebilse de, bozukluk en sık el, diz, kalça ve omurgadaki eklemleri etkiler. Merdiven inip çıkma, oturup kalkma, adım atma, eğilme gibi eylemlerin yanı sıra dinlenme halindeyken bile dizlerde sızlamaya neden olan diz kireçlenmesi ise en yaygın ağrı nedenlerinden biridir. Eklemin ileri derecede hasar gördüğü durumlarda ameliyat kaçınılmaz hale gelse de çoğu diz ağrısında öncelikle uygulanabilecek ameliyat dışında farklı tedavi seçenekleri vardır. Bu tedavi yöntemlerinden biri de kriyoterapidir (kriyoanaljezi).
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) Nedir?
Yaralı ya da hasar görmüş bölgeye soğuk uygulamanın, ağrı kesici etkisi eski zamanlardan beri bilinmektedir. Soğuk terapisi ve Dondurma olarak da bilinen kriyoterapi, tıbbi tedavide düşük sıcaklıkların ağrıyı hafifletme veya tamamen kesme amacıyla uygulanması olarak tanımlanır. Kriyoterapinin temel prensibi, etkilenen sinirin görsel teknikler kullanılarak belirlenmesi ve sinirin dondurularak ağrının giderilmesidir. Kriyoterapi, kireçlenme (osteoartrit) ağrıları başta olmak üzere özellikle kas eklem ağrıları için sıklıkla uygulanan bir yöntemdir.
Diz kireçlenmesinde, kemiklerdeki koruyucu kıkırdak dokunun yıpranması dizlerde ağrıya neden olur. Kıkırdaktaki hasar zamanla büyüyerek koruyuculuğunu kaybeder. Bunun sonucunda, diz eklemini oluşturan kemikler birbirine sürtünmeye başlar ve ağrı meydana gelir. Birçok insan, kireçlenme ağrısından kurtulmak için reçeteli ilaçlara ihtiyaç duyar ve ameliyat dışı tedavi yöntemleri artık etkisiz kaldığında sonunda ameliyat zorunlu hale gelebilir. Ağrı kesici ilaçlar, egzersiz gibi yöntemler ilk aşamalarda fayda sağlayabilir, ancak pek çok kişi kas ve eklem ağrısını yönetmeye yardımcı olmak için daha etkili çeşitli tedaviler arar. Sinir Dondurma veya Kriyoterapi, özellikle süregen ve dirençli diz ağrılarının tedavisinde uygulanan önemli yöntemlerden biridir.
Kriyoterapi, ağrılı eklem bölgesine iğne ile uygulanan minimal girişimsel bir yöntemdir. Sinir dondurma işleminde ilk olarak hedeflenen sinir belirlenir ve ağrı duyusunu beyine taşıyan duysal sinir uçları dondurularak ağrı hissinin beyine iletimi engellenir. Kriyoterapide istenilen başarıya ulaşmak için hedeflenen duysal sinirlerin bulunduğu alana uygulanması gerekir. Bu amaçla işlemin floroskopi veya ultrason görüntüleme teknikleri eşliğinde yapılması uygundur. Ultrason, kas-tendon-sinir gibi yumuşak anatomik dokuları gösteren, radyasyon içermeyen, bir görüntüleme yöntemidir. Kriyoterapi işlemi, ultrason ekranında gerçek zamanlı olarak takip edilerek hedeflenen sinir noktalarına ulaşılması sağlanır.
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) Hangi Durumlar İçin Kullanılır?
Kriyoterapi, çok sayıda kalıcı ve inatçı ağrılı durum için kullanılabilir. Kriyoterapi, kas ve eklem ağrıları için oldukça etkili bir tedavi yöntemidir. Diz kireçlenmesi, tendinit, burkulma, kalça veya diz protezi sonrası ağrı ve şişliği tedavi etmek için uygulanabilir. Omurga bölgesindeki tedaviye dirençli ağrılar, kriyoterapinin uygulama alanlarından biridir. Kronik sırt ağrılarında, ilaç veya diğer enjeksiyon uygulamalarına yanıt alınmadığında kriyoterapi tercih edilen bir yöntemdir. Diz protezlerinde, protez öncesi uygulanan kriyoterapi, hastaların ameliyat sonrasında daha rahat bir süreç geçirmelerini sağlar. Kriyoterapinin sıklıkla uygulandığı ortopedik durumlar şöyledir:
- Kireçlenme (Osteoartrit)
- Osteoporoz
- Romatoid Artrit
- Omurga Ağrısı Sendromları
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) Eklem İltihaplanması (Artrit) Ağrısına Yardımcı Olur Mu?
Eklem iltihaplanması olarak bilinen artrit, eklem bölgesinde meydana gelen şişlik, ağrı ve eklem sertliği ile kendini gösteren bir durumdur. Eklem iltihaplanması nedeniyle meydana gelen belirtiler tedavi edilmezse, eklemin hareket aralığı azalabilir ve günlük hareketleri yapmak giderek zorlaşabilir. Lenfatik sistemde bulunan lenf sıvısı, enfeksiyonla savaşmayı sağlayan bir sıvıdır. Kriyoterapi uygulaması, lenfatik sistemi aktive ederek eklemlerde oluşan iltihabı azaltır. Kriyoterapi, eklem iltihaplanması (artrit) ağrıları için de uygulanabilen bir yöntemdir.
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) Etkili Bir Yöntem Midir?
Kriyoterapi genellikle, kireçlenme (osteoartrit) nedeniyle orta ya da şiddetli ağrı yakınmaları olan, ancak ameliyata hazır olmayan hastalar için önerilen bir tedavidir. Bu tedavinin ağrıyı kesme etkisi en fazla 6-8 ay sürer. İlerleyen zamanlarda, kriyoterapi ile dondurulan sinir dokusu iyileşmeye başlar ve ağrılar tekrar meydana gelebilir. Bu nedenle, kriyoterapi kalıcı bir çözüm değildir. Kriyoterapinin etkisini gösterdiği süre boyunca hastalar daha fazla ağrı kesici ilaca ihtiyaç duymadan rahat bir süreç geçirebilir. Sinir dokusu iyileştiğinde ise ağrı hissi geri gelir, bu aşamada işlem tekrarlanabilir. Kriyoterapi, meydana gelen ağrıların asıl nedenini tedavi etmez, yalnızca ağrıyı geçici olarak engeller.
Yapılan çalışmalarda, diz protez ameliyatından sonra uygulanan kriyoterapi işleminin, ilk 1-2 hafta içinde dizdeki hareket aralığını iyileştirdiği ve ağrıları azalttığı görülmüştür.
Kriyoterapinin Riskleri Nelerdir?
Kriyoterapi, uygulama yapılan doku üzerinde veya çevre dokularda kalıcı bir hasara ve zararlı bir etkiye neden olmaz. Ancak, her tedavide olduğu gibi nadiren de olsa bazı istenmeyen etkiler meydana gelebilir. Kriyoterapinin en yaygın riskleri şunlardır;
- Herhangi bir ilaca daha önceden alerjiniz olmasa bile kriyoterapi uygulaması sırasında alerjik durumlar oluşabilir.
- Kriyoterapi uygulanan bölgede; şişlik, kızarıklık, morluk, ağrı, uyuşukluk, kanama oluşabilir. Nadiren de olsa, enfeksiyon meydana gelebilir.
- Kriyoterapi uygulamalarında, iğne yerindeki cilt renginde beyazlaşma (hipopigmentasyon), koyulaşma (hiperpigmentasyon) veya ciltte soğuk yanığı meydana gelebilir.
- Kriyoterapi uygulamasından sonra iğne bölgelerinde birkaç gün devam eden geçici bir ağrı ve sızı olabilir.
- Nadiren ağrının geçmemesi veya artması, bacakta güçsüzlük gibi durumlar görülebilir.
- Uygulanan lokal anestezik ilaçlara bağlı olarak tansiyon düşmesi meydana gelebilir.
- Her türlü girişimsel tedavide olduğu gibi nadiren de olsa ciddi alerjik reaksiyonlar sonucu solunum ve kan dolaşımı durabilir ve yoğun bakım ihtiyacı olabilir.
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) Uygulaması Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kriyoterapi işlemi öncesinde doktorunuza ilaç veya diğer alerjileriniz, geçirdiğiniz ya da devam eden hastalıklarınız, kullandığınız ilaçlar gibi konularda bilgi vermeniz gerekir. Kriyoterapi işlemi sonrasında, birkaç gün fazla ayakta kalmamalı ve diz üstüne aşırı yük vermekten kaçınılmalıdır. Doktorunuzun önerdiği tedavi, diyet, egzersiz ve kontrollere uyulmalı, gerekirse doktorunuz tarafından önerilen ilaçlar kullanılmalıdır. Diz ekleminde, ağrı ve şişlik olursa soğuk uygulaması yapılabilir, ancak sıcak uygulamasından kaçınılmalıdır.
Kriyoterapi (Sinir Dondurma) İçin Uygun Olmayan Koşullar
Kriyoterapi güvenli bir tedavi yöntemi olsa bile, aşağıdaki koşullara sahip hastalar kriyoterapi işleminden kaçınmalıdır:
- Raynaud sendromu
- Yüksek kan basıncı
- Göğüs ağrıları, yakın zamanda geçirilmiş kalp krizi veya düzensiz kalp ritmi
- Epilepsi
- Soğuk alerjisi
- Kan pıhtıları veya felç
- Soğukla şiddetlenen akciğer hastalıkları
- Hamilelik
Herhangi bir yeni tıbbi tedaviye başlamadan önce, bu yöntem için uygun olduğunuzdan emin olmak için doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin.
CryoSystem ile Ağrıyı Dondurun!
Hem akut hem de kronik ağrılar, yaşam kalitesini düşüren ve baş edilmesi gereken büyük bir zorluktur. Kriyoterapi ve ağrı tedavisinde ileri teknoloji ürünü olan CryoSystem ile ağrı hissini oluşturan sinir dondurularak ağrı engellenir. Dondurma işlemi sırasında ilgili sinir üzerinde yaklaşık 3-5 mm çapında bir buz topu oluşturulur. Bu işlem yaklaşık 2 dakika sürer ve sinir üzerindeki ısı yaklaşık olarak -60 ° C’ye düşer. Böylece, sinirlerin yapısında bozulma meydana gelir ve ağrıyı iletme işlevleri engellenir. Bu işlem sonrasında bağ doku sağlam kaldığından sinirler zaman içerisinde tekrar yenilenebilir.
CryoSystem’in hassas iğneleri (kriyoprob), etkilenen periferik sinir üzerindeki soğutma etkisinin hedefli bir şekilde uygulanmasını sağlar ve bu şekilde riskler en aza indirilir. Duyusal sinirler hassas bir şekilde hedeflenir böylece, motor aktivite ve hassasiyetten sorumlu sinirlere karşı bir risk oluşmaz. Bu ileri teknoloji sistem ile tüm kriyoterapi tedavisi ve uygulama süreci kolayca gerçekleştirilebilir.
Yardımcı bir tedavi seçeneği olan kriyoterapi, çeşitli kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında ağrı, iltihaplanma ve ödemi geçici de olsa engellemek için yaygın olarak kullanılan güvenli ve etkili bir yöntemdir. Teknolojinin gelişimi ile özellikle son 10 yılda birçok alanda popüler bir uygulama haline gelen bu yöntem, özellikle kireçlenme gibi durumlarda ağrının giderilmesi için ağrı yönetimi ve rehabilitasyonun önemli bir parçası olmuştur. Merkezimizde kullandığımız CryoSystem teknolojisi, doktorlarımız için hassasiyet ve gelişmiş hasta güvenliği sağlayan en yeni ve gelişmiş kriyoterapi işlemini sizlere sunmaktadır.
Güvenli adımlar ve güvenilir tedaviler için Op. Dr. Kayhan Turan ve uzman ekibine danışabilirsiniz. Diz protez ameliyatına ihtiyacınız olup-olmadığını Diz Ağrınızı Değerlendirme Testi (Oxford) yaparak da öğrenebilirsiniz. Daha fazla bilgi için tıklayın.
Gerçekten detaylı ve güzel anlatım olmuş, Elinize sağlık hocam.
Merhaba Haşim Bey değerli yorumunuz için biz teşekkür ederiz. Sağlıklı günler dileriz…