İster bir yetişkin ister maceracı bir çocuk olsun, herkes hayatının bir noktasında diz yaralanması veya diz ağrısı yaşar. Bazı diz ağrıları kendiliğinden geçerken uzun süreli ağrılar daha ciddi sorunların habercisi olabilir. Bu nedenle, diz ağrısı yaşıyorsanız görmezden gelmemeniz gereken bazı belirtiler vardır.
İçindekiler
- Diz Ekleminden Ses Gelmesi
- Dizde Şişlik
- Yürümekte veya Merdiven İnip-Çıkmakta Zorluk
- Dizde Kararsızlık (İnstabilite) ve Güvensizlik Hissi
- Diz Ağrısı ve Ateşlenme
- Diz Ağrısında Ne Zaman Doktora Gidilmeli ?
Diz ağrısı, ortopedik sorunlar arasında en yaygın yakınmalardan biridir. Diz eklemi, kusursuz hareket etmemizi sağlamak için uyluk ve kaval kemiğini bağlarken kaslar, bağlar, tendonlar, menisküsler ve kıkırdak gibi çeşitli yumuşak doku yapıları tarafından desteklenir. Diz eklemini oluşturan bu parçalardan birisinin yıpranması veya hasar görmesi diz ağrısına neden olur. Diz ağrısı doğası gereği akut veya kronik ağrı şeklinde olabilir. Akut diz ağrısı genellikle diz ekleminin üzerine düşmek veya dizinizi doğrudan bir yere çarpmak gibi yaralanmalar sonucunda bölgesel olarak ve kısa süreli ortaya çıkar. Sürekli ve uzun süren ağrı ise kronik diz ağrısıdır. Kronik diz ağrısı, çoğunlukla bir veya iki dizde şişme ve iltihaplanma gibi yakınmalara neden olabilir.
Çoğu zaman, yaşadığımız diz ağrısının kendiliğinden geçeceğini düşünerek tıbbi yardım almayı ihmal ederiz. Ancak tüm diz ağrıları sıradan değildir ve daha ciddi bir problemin işareti olabilir. Bu gibi durumlarda daha büyük bir hasarın oluşmasını önlemek için derhal doktor kontrolü ve tedaviye başlamak önemlidir. Peki, diz ağrısı yaşıyorsanız göz ardı edilmemesi gereken belirtiler nelerdir?
Diz ağrısında dikkat edilmesi gerekenlerden biri ne kadar süredir diz ağrısı yaşadığınızdır. Dizinizin üzerine düştüğünüzde veya çarptığınızda yaşadığınız diz ağrısını normal kabul edersiniz. Bu gibi yaygın yaralanmalarda iyileşme genellikle 2-3 hafta sürer ve 3 haftadan uzun süreli bir ağrı yaşamazsınız. Ancak, diz ağrısının 2-3 haftadan daha uzun sürmesi doktor tarafından değerlendirilmesi için önemli bir işarettir. Bu tür diz ağrılarında çapraz bağ yırtılması gibi daha ciddi yaralanmalar söz konusu olabileceğinden artroskopik cerrahi ile teşhis ve tedavi gerekebilir. Çarpma veya düşme gibi yaralanmaların dışında uzun süreli diz ağrıları, sadece diz veya çevresine bakarak belli olmayan daha ciddi bir hasarı işaret edebilir. Örneğin; 3, 4 ve hatta 6 ay boyunca dizinizin herhangi bir yerinde ortaya çıkan kalıcı bir ağrı diz kireçlenmesi belirtisi olabilir. Bu durum diz protezine ihtiyacınız olabileceğini gösteren bir uyarıdır. Eğer uzun süredir devam eden diz ağrısı, hareket kıstılılığı gibi yakınmalarınız varsa diz protezine ihtiyacınız olup olmadığını anlamak için diz fonksiyon değerlendirme testini yapabilirsiniz. Diz fonksiyon değerlendirme testine buradan ulaşabilirsiniz.
Diz Ekleminden Ses Gelmesi
Dizde kilitlenme, diz ekleminden aniden gelen patlama benzeri bir ses veya hareket esnasında çıtırtı şeklinde ses duymanız yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunun göstergesidir. Ani hareket esnasında dizinizde meydana gelen patlama sesi çapraz bağ yırtılması veya menisküs hasarının belirtisi olabilir. Hareket esnasında oluşan çıtırtı sesi ise diz kireçlenmesinin göstergesi olabilir. Bu gibi belirtilerle birlikte oluşan diz ağrısı göz ardı edilmemesi gereken ciddi durumlardan biridir ve derhal doktora başvurmanız önemlidir.
Dizde Şişlik
Diz ağrısında dikkat edilmesi gerekenlerden biri diz ağrısına eşlik eden şişliktir. Diz çevresinde şişlik, koruyucu sıvıların birikmesinden kaynaklanır ve zamanla kendiliğinden azalabilir. Bu nedenle, dizinizde hafif bir şişlik fark etmeniz her zaman endişe nedeni olmayabilir. Ancak, ani ve aşırı şişmeler, dizde uzun süredir şişlik olması veya herhangi bir yaralanma olmadan dizde şişlik oluşması diz kireçlenmesi, kırık veya diz bağlarında yırtılma gibi durumların belirtisi olabilir. Dizde şişlik durumunun en yaygın nedeni artrittir (eklem iltihabı). Artrit, romatoid artritten (iltihaplı romatizmal hastalık) osteoartrite (kireçlenme) kadar zamanla kötüleşen kronik bir durumdur. Ayrıca enfeksiyonlar veya altta yatan diğer sağlık sorunları veya hastalıklar nedeniyle dizde şişlik meydana gelebilir. Dizde şişlik ile birlikte dizinizi bükmede güçlük, diz ağrısı, sertlik, dizde sınırlı hareket aralığı, hassasiyet gibi herhangi bir yakınma varsa mutlaka doktarunuza danışın.
Yürümekte veya Merdiven İnip-Çıkmakta Zorluk
Yorucu aktivitelerden veya spordan sonra diz ve bacaklarınızda ağrı hissedebilir, hareket etmekte zorlanabilirsiniz. Ancak, diz ekleminden kaynaklı sorunlar nedeniyle oluşan diz ağrısı daha farklıdır. Ani başlayan diz ağrıları, keskin, donuk veya uzun süreli ağrılar, yürürken ve özellikle merdiven inip-çıkarken hissettiğiniz diz ağrıları çeşitli diz problemlerinin işareti olabilir. Diz ağrısına eşlik eden şişme ve dizde hassasiyet, dizi bükerken zorluk yaşamak, uzun süre oturduktan veya ayakta durduktan sonra kötüleşen ağrılar genellikle osteoartrit yani kireçlenme belirtileridir. Diz kireçlenmesi en yaygın diz eklem problemlerinden biridir ve kireçlenme belirtilerini göz ardı etmek eklem hasarının ilerlemesine ve daha fazla ağrı ve rahatsızlığa yol açabilir.
Diz kireçlenmesinden farklı olarak, yürürken, koşarken veya zıplama gibi hareketler esnasında diz ağrısı yaşıyor ve bacağınızı yer çekimine karşı kaldırmakta güçlük çekiyorsanız, bu belirtiler tendinit (eklemi destekleyen tendonun iltihabı) veya yırtılmış tendonlardan kaynaklanıyor olabilir.
Dizde Kararsızlık (İnstabilite) ve Güvensizlik Hissi
Yürürken, ayakta dururken, oturup kalkarken dizimize güvenerek hareket ederiz. Ancak, hareket esnasında dizi dengesiz hissetmek ve boşluk hissi yaşamak bağ dengesizliği veya bağ yırtılmasından kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle dizde güvensizlik ve boşluk hissi diz ağrısında dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Sık sık yaşanan diz ağrısı, dizi düzeltememek, dizinizi hareket ettirirken veya bükerken kilitlenme veya tıklama sesi gibi belirtiler yaşıyorsanız mutlaka doktora başvurun.
Diz Ağrısı ve Ateşlenme
Diz ağrısında dikkat edilmesi gerekenlerden biri de yüksek ateş durumudur. Ateş ve titreme gibi belirtiler enfeksiyonun ilk belirtileridir. Diz ağrısıyla birlikte yüksek ateş diz ekleminin yumuşak dokularının enfeksiyonuna bağlı olabilir. Bu gibi durumlarda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.
Diz ağrısında ne zaman doktora gidilmeli?
Diz ağrısının kendiliğinden geçmesini bekleyerek ciddi belirtileri göz ardı ettiğimiz zamanlar olabilir. Ancak görüldüğü gibi diz ağrılarının bir çok nedeni vardır. Diz ağrısının nedenine göre en uygun tedavi uygulanarak dizdeki hasarın ilerlemesi önlenir ve yakınmalar ortadan kaldırılır. Diz ağrısında tedavi yöntemleri ağrıya neden olan duruma bağlı olarak değişir. Diz ağrısı için ağrı kesici ilaçlar, soğuk uygulama, dinlenme, kilo verme, fizik tedavi, kronik ağrı durumunda eklem içi enjeksiyonlar gibi çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Uzun süredir devam eden yakınmalarda ve ileri seviye diz problemlerinde ise son çare genellikle ameliyat olmaktadır.
Diz ağrılarınız 2-3 haftadan daha uzun sürüyorsa, diz ağrısına eşlik eden sertlik, şişme, ateş, dizde kilitlenme hissi, dizden ses gelmesi gibi belirtiler varsa, hareket etmekte zorluk yaşıyorsanız mutlaka doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin. Yaşadığınız diz ağrısı çapraz bağ yırtılması, menisküs yaralanması, tendinit, diz kireçlenmesi, tendon kopması, kırık veya çıkık gibi diz problemlerini işaret ediyor olabilir.
Diz ağrınızın nedenini öğrenmek ve sizin için doğru tedavi ile yakınmalarınızı ortadan kaldırmak için Op. Dr. Kayhan Turan ve uzman ekibimize ulaşabilirsiniz.
