Diz Protezi Ameliyatından Sonra, Dizinizi Ne Kadar Kıvırabilirsiniz

Diz protez ameliyatından sonra her hastanın beklentisi diz ağrılarından kurtulmak, dizin hareket yeteneğini geri kazanmak ve günlük aktiviteleri rahatlıkla yapabilmektir. Ağrısız şekilde yürümek, merdiven inip çıkmak, çömelmek gibi günlük hareketleri gerçekleştirirken diz ekleminin hareket açıklığı önemli rol oynar. Yani dizinizi ne kadar kıvırabiliyorsunuz ve ne kadar uzatıp düz tutabiliyorsunuz? Bu sorular diz protez ameliyatı sonrası en merak edilen konulardan biridir.

 Dizin hareket açıklığı ameliyat sonrası yaşam kalitesini belirleyen önemli bir faktördür. Ameliyat öncesinde dizin kıvrılma miktarı ve takılan protezin özelliklerine bağlı olarak ameliyat sonrası dizdeki hareket açıklığı değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte, diz protez ameliyatından sonra dizdeki ağrıyı, şişliği ve sertliği azaltmanın yanı sıra diz fleksiyonunu yani diz kıvrılmasını arttırmak için fizik tedavi programı ve egzersizler önerilir.

Ameliyat sonrasında iyi bir rehabilitasyon süreciyle birlikte gün geçtikçe dizinizin hareket açıklığında artış olur, dizi kıvırma ve uzatma hareketlerini daha kolay yapmaya başlarsınız.

Günlük Hareketleri Yaparken Diz Ne Kadar Kıvrılır?

Gün içerisinde dizimizi büker, uzatır, vücudun merkezinden uzağa sağa ve sola, içe ve dışarı doğru sürekli hareket ettiririz. Bu hareketleri yapabilmek diz ekleminin hareket aralığına bağlıdır. Farkına varmasak bile günlük yaşamın çeşitli aktiviteleri esnasında dizimizi farklı açılarda kıvırabiliyor olmamız gerekir. Yetişkinlerde sağlıklı bir dizin normal hareket açıklığı genellikle 0 ile 140^o arasındadır. Yani dizinizi gerektiği kadar kıvırabilmeli ve zeminle 0 derece olacak şekilde dizinizi düz olarak uzatabilmeniz gerekir. Örneğin aşağıdaki günlük hareketleri yaparken dizin kıvrılma açıları şöyledir;  

• Yürüyüş esnasında bacağı ileri geri atarken salınma hareketi için 67^o
• Merdiven çıkmak için 83^o
• Merdiven inmek için 90^o
• Sandalyeden kalkmak için 93^o

Yapılan araştırmalar, yaşam tarzı ve kültürel faaliyetlere göre dizde gereken hareket açıklığının değişebileceğini göstermektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa’da, ileri yaşlarda kişilerin yaşam tarzı için dizde 110^o -115^o’lik kıvrılmanın yeterli olduğu kabul edilirken, özellikle Asya ve Orta Doğu ülkelerinde kültürel ve dini faaliyetleri yerine getirmede dizin tam fleksiyon göstermesi yani tam kıvrılması gerekebilir.

Diz Protez Ameliyatı Sonrası Dizin Kıvrılma Derecesi

Ameliyat sonrası dizinizi kıvırabilme ölçünüz yani diz fleksiyonu, tam diz protezi ameliyatlarında başarının önemli bir göstergesidir. Günümüzde uygulanan tam diz protezi ameliyatları, robotik cerrahi gibi gelişmeler sayesinde ağrısız ve kararlı bir dize kavuşmak için en başarılı tedavi yoludur. Ameliyat sonrasında dizi kıvırma ve uzatma yeteneği ise kullanılan modern protezlerle gelişme göstermektedir.

125^o ve üzeri bir diz fleksiyonu, genel olarak tam ve kısmi diz protezi hastaları için ulaşılması hedeflenen durumdur. Bu hareket aralığında, çoğu insan hemen hemen tüm normal aktiviteleri gerçekleştirebilir. Diz protez ameliyatı sonrasında, dizin ameliyat öncesi kıvrılma miktarı ve takılan protezin özelliklerine göre dizin 130-140^o kadar kıvrılma şansı olabilir. Bununla birlikte iyileşme süreci her hasta için farklı ilerler ve ne kadar hızlı gelişme gösterdiği çoğu zaman kişinin kendi çabasına bağlıdır. Tam hareketin yeniden kazanılması genellikle bir yıllık süreç gerektirir.

Diz protez ameliyatından önce diz eklemindeki kireçlenme, ağrı, şişlik ve sertlik gibi yakınmalar nedeniyle diz hareketleriniz oldukça kısıtlı olabilir. Ameliyat sonrasında ise yeni yapay ekleminizle çok daha fazla hareket elde edebilirsiniz. Protez ameliyatından sonra ilk iki hafta fizyoterapi programlarıyla birlikte evde düşük etkili egzersizler yapmanız önerilir. Bu zaman diliminde dizde sertliği önlemek, şişliği ve iltihabı azaltmak için aktif kalmak önemlidir.

İlk iki haftada dizinizi 65-90^o kıvırabilmek, koltuk değneği veya yürüteç yardımıyla ayakta durabileceğiniz, yürüyebileceğiniz ve merdiven inip-çıkabileceğiniz anlamına gelir. Ameliyat sonrası iki ve altı hafta arasında egzersizlerin ve hareketlerin yoğunluğu artacaktır. Bu süreçte dizinizi 90^o veya daha fazla derece kıvırmanız hedeflenir. Böylece yardımcı bir cihaz olmadan yürüyebilir ve daha rahat oturup ayakta durabilirsiniz. 2-3 ay içinde ise dizinizin hareket açıklığı daha iyi olmalı ve dizinizi 115^o veya daha fazla kıvırmayı hedefleyebilirsiniz.

Bir şeyleri almak için eğilebilmeli, rahat bir şekilde oturabilmeli, daha uzun süre ayakta kalabilmeli ve ayakkabınızı bağlayabilmelisiniz. İlk üç aylık zaman, iyileşme için belirleyicidir. Ameliyattan sonraki ilk üç ayın devamında ağrılarınız iyice azalmış ve daha uzun mesafe yürüyebilir duruma gelirsiniz. Tam iyileşmeyle birlikte diziniz 115^o-135^o arası kıvrılabilir.

Ameliyat Sonrası Dizin Hareket Aralığını Geliştirmek İçin Ne Yapabilirsiniz?

Diz protez ameliyatından sonra dizin kıvrılma hareketini gerçekten iyileştirebilmeniz için hareketsiz kalmamanız, fizyoterapi ve egzersiz programlarınızı düzenli takip etmeniz gerekir. Hareket etmek, ilk zamanlarda ağrı nedeniyle sizi zorlasa da fizik tedaviyle birlikte eklem ve kaslar güçlendikçe dizinizi hareket ettirmeniz kolaylaşacak ve ağrılar da zamanla azalacaktır. Bu nedenle, ameliyattan en iyi sonuçları almak için doktorunuz ve fizyoterapistinizin önerilerine uymanız gerekir.

Fizyoterapi programlarının dışında evde düzenli olarak yapacağınız egzersizlerle dizinizi kıvırma açınız da gelişecektir. Örneğin; bir sandalyeye oturun ve ayaklarınızı yere sıkıca koyun. Kendi başınıza yapabildiğiniz kadar dizinizi bükün. Daha sonra, ayaklarınız yere basacak şekilde sandalyede kendinizi öne doğru yavaşça kaydırın. Böylece diz kıvırma hareketini yapmış olacaksınız. Egzersizi yaparken, destek almanız için sandalyenizin duvara dayandığından emin olun. Protez ameliyatı sonrası dizin kıvrılma ve uzatma hareketlerinin gelişmesi için evde yapabileceğiniz bunun gibi benzer egzersizler fizyoterapistiniz tarafından size gösterilecektir.

Egzersizlerin yanı sıra sağlıklı kiloyu korumak da dizlerinize binen yükü azaltacak ve daha rahat hareket etmenize yardımcı olacaktır. Bu nedenle, ameliyattan önce ve sonra beslenmenize dikkat etmek önemlidir.

Diz Protezi ve Dizin Hareket Aralığı

Diz protez ameliyatı sonrası dizin kıvrılma ve hareket yeteneğini etkileyen önemli bir faktör de takılan diz protezinin özellikleri ve cerrahi tekniktir. Günümüzde, tüm hareket aralığı boyunca insan dizinin orijinal iç şekillerini ve açılarını yeniden oluşturmak için tasarlanan modern diz protezleri bulunmaktadır. Dayanıklı malzemelerden yapılmış ve insan yapısına en doğal uyumu gösteren bu protezler eklemin dönme, kıvrılma, uzatma gibi hareketlerine uyum sağlar ve diz hareketleri doğal ritmine geri dönebilir.

Diz protezi ameliyatı yapılırken kullanılan yöntemin de ameliyat sonrası dizin hareket açıklığı üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Diz protez ameliyatlarında yeni nesil robotik cerrahi sistem, kişinin diz ekleminin şekil ve hareketine uygun cerrahi planlama yapmaya olanak sağlayan bir teknolojidir. Robotik cerrahi teknolojisi ile hassas hesaplamalar yapılarak diz ekleminizin şekline ve doğal hareketine en uygun şekilde protez yerleştirilmiş olur. Araştırmalar, yeni nesil robotik cerrahi ile yapılan diz protez ameliyatlarının dizde hareket aralığının geliştirilmesine katkı sağladığını göstermektedir.

Sonuç olarak, ameliyat sonrası dizin kıvrılmasını yani fleksiyonunu etkileyen çeşitli faktörler vardır.  Bunlardan en önemlisi dizin ameliyat öncesi kıvrılma miktarı ve takılan protezin özellikleridir. Modern protezler dizde daha iyi kıvrılma ve uzatma hareketi sağlayabilir. Bununla birlikte yaş, kilo, yaşam tarzı, cerrahi yöntem ve ameliyat sonrası doktorunuzun önerilerine uyarak fizik tedavi ve egzersizleri doğru yapmanız dizin hareket yeteneğini etkileyebilen diğer faktörlerdir. Diz protez ameliyatı sonrasında dizin 130-140^o kadar kıvrılma şansı olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, diz protez ameliyatının öncelikli nedeni yürürken oluşan ve günlük hayatı etkileyen ağrılardır.

Diz ağrılarınıza çözüm bulmak ve diz protez ameliyatı hakkında bilgi almak için Op. Dr. Kayhan Turan ve uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.