Kalça Labrum Yırtığı Nedir? Belirtileri Ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Labrum yırtığı, kalça ekleminin çukur yuva bölümü olan asetabulumu kaplayan labrum olarak isimlendirilen elastik dokunun zedelenmesi veya yaralanması sonucu gelişir. Labrumda oluşan yırtıklar; dejeneratif ve yapısal problemler veya yaralanmalardan kaynaklanabilir. Sizlerde kalça ve kasık bölgesiniz de ağrılar yaşıyorsanız, bu durum labrum yırtığından kaynaklanıyor olabilir. İşte, labrum yırtığı hakkında merak edilenler ve cevapları.

İçindekiler

• Labrum Nedir ve Kalça Eklemindeki Görevleri Nelerdir?
• Kalça Labrum Yırtığı Neden Olur?
• Labrum Yırtığının Önemi Nedir?
• Kalça Labrum Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
• Kalça Labrum Yırtığı Tanısı Nasıl Konulur?
• Labrum Yırtıklarının Tedavisinde Erken Tanı Neden Önemlidir?
• Labrum Yırtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
• Labrum Yırtığı Ameliyatı Kalça Kireçlenmesinde Fayda Sağlar mı?
• Kalça Labrum Yırtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
• Kalça Labrum Yırtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Labrum Nedir ve Kalça Ekleminde Görevleri Nelerdir?

Labrum, kalça ekleminin yapısında yer alan üçgen kesitli kıkırdak dokudur. Kalça ekleminin “asetabulum” denilen yuva bölümünün kenarını conta gibi çevreleyerek, bu yuvanın derinleşmesini sağlamaktadır.

Derinleşen asetabulumda, femur (uyluk) başının top şekilli kısmıyla temas ederek yüzeyin genişlemesine neden olmaktadır. Böylece labrum, yuvanın genişliğini ve derinliğini arttırarak kalça ekleminin denge ve sağlamlığını güçlendirir. Şekil 1’de kalça eklem yapısı içinde labrumun yeri şematik olarak gösterilmiştir.

Labrum yapısı, eklem sıvısının dağılımını düzenlemektedir. Böylece uyluk kemiği başı ve yuvanın temas eden kısımları arasındaki aktarılan yükü dengeli şekilde dağıtmaktadır. Ayrıca eklem yüzeyleri arasında vakum etkisi oluşturarak kalça ekleminin sağlamlığını desteklemektedir. Bu dengeleyici etki aynı zamanda uyluk kemiği başını saran kıkırdak yapısını aşınmaya karşı korumaktadır.

Kalça Labrum Yırtığı Neden Olur?

Kalça labrum yırtığının en önemli nedeni kalçanın sıkışma sendromudur. Uyluk başı veya asetabular yuvanın yapısal bozuklukları kalça ekleminde anormal hareketlere sebep olmaktadır. Bu durum ise zamanla labrum yırtıklarına neden olmaktadır. Sıkışma sendromunun 3 tipi vardır. Bunlar; cam tipi sıkışma, pincer tipi sıkışma ve bu iki tipin bir arada olduğu mikst tipi sıkışmadır. Kalça sıkışması sendromu tipleri ve kaynaklandıkları noktalar Şekil 2’de yer almaktadır.

Cam tipi sıkışma: Femur (uyluk) kemiğinin üst bölgesinde normalde olmayan kemik çıkıntısı varlığında görülmektedir. Bu tümsek kemik yapısı kalça harekeleri sırasında yuvanın kenarına çarparak hasar verir. Buna bağlı olarak ise çarptığı ön bölgedeki labrum yapısında yırtık gelişmektedir. Aynı zamanda çarpmanın etkisiyle arkaya doğru kayan femur başı, arka bölgedeki labruma hasar vererek labrumda yırtık oluşturmaktadır.

Pincer tipi sıkışma: Kalça ekleminin asetabular yuvası daha derin olup, femur başının örtündüğü alan daha fazladır. Ayrıca asetabulumun dış yan kenarındaki çatısından saçak şeklinde uzanan bir çıkıntı oluşmaktadır. Sonuç olarak ise, hareketler sırasında femur başının, asetabular yuvanın çatısındaki çıkıntıya çarpması sonuncunda kıkırdakta zedelenme meydana gelmektedir.

Mikst tipi sıkışma: Cam ve pincer tipi sıkışmanın bir arada görüldüğü durumlar “mikst tipi sıkışma” olarak ifade edilmektedir.

Kalça sıkışma sendromu dışındaki diğer sebepler ise; travmalar, kalçanın gelişimsel bozuklukları, bağ doku esnekliği oluşturan durumlar ve yaşa bağlı eklem yapısının bozunmasıdır.

Labrum Yırtığının Önemi Nedir?

Labrumda meydana gelen yırtık, basit bir kıkırdak yırtığı olarak değerlendirilmemelidir. Labrum, kalça eklem yüzlerinin karşılıklı denge temasını sağlayarak eklem bütünlüğünün korunmasını sağlamaktadır. Ayrıca eklem sıvısını düzenleyerek ekleme binen yükü dengeleyerek de eklem kıkırdağını korumaktadır.

Labrumda yırtık oluşması durumunda, labrumun hareketi dengeleyici ve kıkırdağı koruyucu özellikleri ortadan kalkmaktadır. Yırtık nedeniyle ortaya çıkan anormal kalça hareketleri ise eklem kıkırdağının normale göre çok daha erken hasar görmesine yol açmaktadır. Sonuç olarak kıkırdak doku hasarının giderek artması erken dönemde eklem kireçlenmesine (osteoartrit) neden olmaktadır.

Labrum yırtıkları çok daha genç yaşlarda kalça eklem aşınmasına yol açmaktadır. Bu durum ise hastaların genç yaşta kalça protez ameliyatına neden olan ağrı ve hareket kısıtlılığı oluşturabilmektedir.

Kalça Labrum Yırtığı Belirtileri Nelerdir?

Kalça labrum yırtığı belirtileri çoğunlukla; uzun süreli oturma, yürüme, koşma ve bacağı kalçadan içe-dışa döndürürken ortaya çıkan kalçanın ön yüzü ve kasık bölgesinde meydana gelen keskin ağrılardır. Şekil 3. labrum yırtığı olan hastalarda ağrının hissedildiği yeri temsil etmektedir. Kalça labrumunda görülen yırtığın ağrısı dize doğru uyluk ön yüzüne de yansıyabilmektedir. Nadiren de olsa kalça labrum yırtığı belirtileri arasında kalçanın arka bölgesinde oluşan ağrılarda görülebilmektedir.

Kalça Labrum Yırtığı Tanısı Nasıl Konulur?

Labrumda yırtık varlığını düşündüren kalça ağrısı muayenesi esnasında, hastanın tipik kalça ağrısını ortaya çıkaracak kalça hareketleri uygulanmaktadır. Muayenede kalça ağrısının tespit edilmediği ancak, şikâyetlerin labrumda oluşan yırtık belirtilerini gösterdiği durumlar da görülebilmektedir. Bu nedenle hastaların kalça eklem röntgeni, kalça ultrasonografisi ve kalça manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi tetkiklerin yapılıp değerlendirilmesi gerekmektedir.

Siz de kalça ağrısı sorunu yaşıyorsanız, ağrınızın derecesini değerlendirmek için “Kalça Ağrısı Testine” katılabilirsiniz.            

Bazı hastalarda ise labrumda oluşan yırtıklarla benzer özellikte ağrıya sebep olan ancak; bel, sakroiliak eklem ve kalça sorunlarından kaynaklanan ağrılar da görülebilmektedir. Bu durumlarda ağrının labrum yırtığından kaynaklandığını tespit etmek amacıyla kalça içi enjeksiyon uygulamasından yararlanılmaktadır.

Labrum Yırtıklarının Tedavisinde Erken Tanı Neden Önemlidir?

Genç ve aktif bireylerde kalça ağrısının labrumdaki yırtıktan kaynaklanması durumunda önerilen tedavi artroskopik olarak (kapalı ameliyat ile) labrumun tamir edilmesidir. Ayrıca kalça labrum yırtığı ve beraberinde buna sebep olan kemik çıkıntısı gibi durumlarda cerrahi tedavinin hedef noktasıdır.

Kalça kireçlenmesi (osteoartrit) gelişmeden önce, erken dönemde saptanan labrum yırtıklarının atroskopik olarak başarıyla onarılması durumunda, ileride kalça protezi gereksinimi engelleyebileceği veya geciktirebileceği düşünülmektedir.

Labrum Yırtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Labrumda meydana gelen yırtık, gelişen teknoloji ve bilimsel ilerlemelere bağlı olarak kapalı ameliyat teknikleri ile tedavi edilebilmektedir. Kalça artroskopisi adı verilen bu yöntemle labrum yırtıklarında; labrum onarımı veya debritman denilen hasarlı bölgenin tıraşlanması ameliyatı başarıyla yapılabilmektedir. Böylece labrumdaki yırtığa neden olan kalça sıkışma sendromu da kalça artroskopisi yöntemiyle tedavi edilebilmektedir. Şekil 4. labrum yırtığının kapalı kalça artroskopisi ameliyatındaki görüntüsünü ve onarım sonrası görüntüyü yansıtmaktadır.

Labrumun yırtık bölgesindeki dokunun çok aşınıp yetersizleştiği veya onarılması mümkün olmayan ileri dereceli hasarlarda labrum rekonstrüksiyonu ameliyatı uygulanmaktadır. Labrum rekonstrüksiyon ameliyatında vücudun başka bölgesinden alınan tendon dokusu, kapalı kalça artroskopisi yöntemiyle kalça ekleminde labrumun yerine nakledilmektedir. Uluslararası çalışmalar bu yöntemin başarılı sonuçlara sahip olduğunu göstermektedir.

Labrum yırtığı tedavisi arasında yer alan bir diğer yöntem ise açık kalça ameliyatıdır. Kalça ekleminin kan damar yapısı korunarak kalça ekleminde güvenli çıkık oluşturma yöntemi ile labrum yırtığı ve kalça sıkışma sendromları tedavi edilmektedir.

Labrum Yırtığı Ameliyatı Kalça Kireçlenmesinde Fayda Sağlar Mı?

Kalça kireçlenmesi (osteoartrit) gelişmeden önce, erken dönemde saptanan labrum yırtıklarının atroskopik olarak başarıyla onarılması durumunda, ileride kalça protezi gereksinimi engelleyebileceği veya geciktirebileceği düşünülmektedir. Ancak geç tanı konan hastalarda artroskopik cerrahi içinde geç kalınmış olunabilir. Bunun için kalça eklemindeki femur başı kemiği ile asetabulum (yuva) kemiği arasındaki mesafe röntgen ölçümleri ile değerlendirilmektedir. Mesafenin önemli derecede azaldığı, kalça kireçlenmesi olan hastalarda kapalı kalça artroskopi ameliyatının başarı oranı düşüktür. Bu nedenle hekim tarafından hastanın osteoartrit derecesi değerlendirilerek tedavi planı yapılmalıdır.

Kalça Labrum Yırtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Labrum yırtığı ameliyatı sonrası hasta aynı gün içinde koltuk değneği kullanılarak ayağa kaldırılabilmektedir. Genellikle ilk 3-6 haftalık bir dönemde hastanın ameliyatlı taraftaki bacağına yük vermesi kısıtlanmaktadır. Hastaya labrum yırtığı onarımı ile beraber uygulanan diğer tedaviler bacağa yük verme süresini değiştirebilmektedir. Ayrıca hekimin önerdiği ve ameliyatta uygulanan işlem açısından uygun olan sürede yürüme mesafe ve süresi kademeli olarak artırılmaktadır.

Kapalıartroskopik labrum yırtığı onarımı, açık ameliyat ile rekonstrüksiyon uygulanan her hastaya özel fizik tedavi ve rehabilitasyon programı belirlenmektedir. Ameliyat sonrası zorlu spor aktiviteleri ve ağır iş koşulları olan hastaların tedavisi ve rehabilitasyon programları 6-12 ay kadar devam edebilmektedir.

Kalça Labrum Yırtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Labrumda oluşan yırtığın ve beraberindeki temel hastalığın tedavi edilmemesi kalça eklemi kıkırdak dokusundaki hasarın artmasına bağlı olarak kalça kireçlenmesine neden olmaktadır. Sonuç olarak ise hasta hayatının daha erken dönemlerinde kalça protez ameliyatına ihtiyaç duyacak seviyeye gelebilmektedir.

Siz de kalça ağrısı yaşıyorsanız merak ettiğiniz soruları sosyal medya hesaplarımızdan bizimle paylaşabilir; kalça labrum yırtığı tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.