Artroskopi, ‘’eklemin içerisine bakmak’’ anlamına gelmekte olup eklem sorunlarını teşhis ve tedavi etmek için uygulanan kapalı ameliyat yöntemidir. Artroskopik cerrahi sıklıkla diz, kalça, ayak bileği, omuz, dirsek ve el bileği eklemlerinde uygulanır. Genel anestezi veya lokal anestezi ile yapılan artroskopik cerrahide yaklaşık yarım santimetre kalınlığında fiber optik kamera ve cerrahi ekipmanlar kullanılarak ilgili eklemin içi görüntülenir, böylece büyük bir kesi yapılmadan cerrahi işlemler gerçekleştirilmiş olur. Artroskopi sırasında tespit edilen bazı eklem hasarları küçük cerrahi aletler kullanılarak tedavi edilebilir. Artroskopik cerrahinin açık cerrahi yöntemlere göre; ameliyat sonrası daha az ağrı, aynı gün taburcu olma, daha hızlı iyileşme, günlük aktivitelere daha çabuk dönebilme gibi avantajları bulunmaktadır.
İçindekiler:
- Diz artroskopisi nedir?
- Diz artroskopisi neden uygulanır?
- Diz artroskopisi tedavi süreci
- Diz artroskopisi öncesi
- Diz artroskopisi nasıl yapılır?
- Diz artroskopisi sonrası iyileşme
- Artroskopi ameliyatı sonrası olası komplikasyonlar
Artroskopi; eklem ağrıları, eklemde şişlik ve sertlik, hareket kısıtlılığı, eklem kıkırdağı hasarı, spor yaralanmaları, çapraz bağ yaralanmaları, menisküs yırtıkları, osteoartrit (kireçlenme) gibi eklem sorunlarında hasarın şiddetinin belirlenmesi ve sorunu tedavi etmek için uygulanabilir. Etkilenen ekleme göre; omuz artroskopisi, kalça artroskopisi, dirsek ve el bileği artroskopisi, diz artroskopisi gibi türleri bulunmaktadır.
Diz artroskopisi nedir?
Diz artroskopisi, çeşitli diz sorunlarını teşhis ve tedavi etmek için cilt veya diğer yumuşak dokularda büyük bir kesi yapmadan, küçük cerrahi bir video kamera kullanarak diz ekleminin içerisini görmeyi sağlayan kapalı ameliyat yöntemidir. Diz artroskopisinin amacı, özellikle diz eklemindeki sorunları, diz kapağı, diz eklem kıkırdağı ve bağlarla ilgili problemleri belirlemek ve mümkünse hasarlı bölümü çıkararak veya onararak tedavi etmektir. Diz artroskopisi sırasında cilt üzerindeki küçük kesilerden diz eklemine artroskop adı verilen kalem büyüklüğünde cerrahi kamera yerleştirilerek dizin iç görüntüsü elde edilir. Artroskop ve diğer cerrahi aletler yaklaşık yarım santimetre kalınlığında ince ekipmanlar olduğundan açık ameliyat için gereken büyük kesiler yerine daha küçük cilt kesileri yapılır. Böylece, ameliyat sonrası hastalar daha az ağrı ve hızlı iyileşme yaşayabilmektedir.
Diz artroskopisi neden uygulanır?
Diz artroskopisi genellikle diz ağrısına neden olan durumu belirlemek veya sorunu tedavi etmek için uygulanmaktadır. Fizik tedavi, ilaç tedavisi, enjeksiyon uygulamaları gibi ameliyat dışı yöntemlere rağmen devam eden dirençli diz ağrılarında sorunun saptanması için artroskopik cerrahi önerilebilir. Cerrah, artroskopi sırasında hasarın yerine ve şiddetine göre diz eklemindeki sorunu onarabilir.
Diz artroskopisinin uygulandığı durumlar:
- Diz eklemindeki sorunun tanısı
- Ön ve arka çapraz bağ rekonstrüksiyonu
- Menisküs yırtığı onarımı veya yırtık menisküs bölümünün çıkarılması
- Diz kapağı sorunları
- Diz ekleminde hasarlı kıkırdak ve kemik yapılarının çıkarılması veya kıkırdak tamiri
- Kalınlaşmış sinovyal zarın çıkarılması
- Diz eklemi enfeksiyonu
Şiddetli diz kireçlenmesinde (osteoartrit) olduğu gibi diz eklem kıkırdağındaki hasar ileri seviyede olan hastalarda tedavi için artroskopik cerrahi fayda sağlamayabilir. Bu gibi durumlarda cerrahi veya cerrahi olmayan diğer tedavi yöntemleri değerlendirilmelidir.
Diz artroskopisi tedavi süreci
Diz artroskopisinde tedavi süreci açık ameliyatlara göre genellikle daha hızlı ve ağrısız gerçekleşirken daha düşük komplikasyon riskine ve daha az hastanede kalış süresine sahiptir. Artroskopik cerrahi günübirlik yapılan bir ameliyattır ve hastalar genel sağlık durumlarına göre cerrahi sonrası aynı gün taburcu olmaktadır.
Diz artroskopisi öncesi
Artroskopik cerrahi öncesi hastanın genel sağlık durumu değerlendirilerek anestezi yöntemine karar verilir. Diz artroskopisi sadece dizin uyuşturulduğu lokal anestezi, belden aşağısının uyuşturulduğu bölgesel anestezi veya genel anestezi yöntemleri ile yapılabilir.
Diz artroskopisi nasıl yapılır?
Diz artroskopisi yapılırken dizde iki yerden birkaç milimetre uzunluğunda küçük cilt kesileri yapılır. Artroskop adı verilen kalem büyüklüğünde video kamera ve diğer cerrahi aletler bu kesi bölgelerinden diz eklemine yerleştirilir. Artroskop, görüntüleri bir ekrana göndererek cerrahın eklemin içerisini görmesini sağlar. Böylece, dizdeki sorun teşhis edilebilir veya gerekli tedavi uygulanabilir. Diz artroskopisi yapılırken diz eklemi çevresindeki sağlıklı dokulara, bağlara, kan damarları ve sinirlere zarar verilmez.
Diz artroskopisi sonrası iyileşme
Diz artroskopi ameliyatı sonrası iyileşme süreci dizdeki hasarın derecesine ve ameliyatın kapsamına göre değişiklik gösterebilir. Birçok hasta artroskopik cerrahi sonrası çoğu fiziksel aktiviteye 2-4 hafta sonra veya çok daha erken dönebilmektedir. Açık ameliyatlara göre daha küçük cerrahi kesiler yapıldığından ve sağlıklı dokular korunduğundan ameliyat sonrası iyileşme daha hızlı ve ağrısız olur, hastalar günlük hayata daha çabuk dönebilir.
Diz artroskopisinden sonra ilk zamanlarda ağrı ve şişlik için ağrı kesici ilaçlar, soğuk uygulaması, bacağı yüksekte tutmak önerilir ve yara bakımı için pansuman gerekir. Cerrahi sonrası, hastalar genellikle baston veya yardımcı cihazlarla kısa süre içinde yürüyüşlere başlayabilir, ancak uzun süre ayakta durmaktan ve dize fazla yük vermekten kaçınılmalıdır.
Ameliyattan sonra en az birkaç hafta boyunca yapılan fizik tedavi ve düzenli egzersizler diz hareketlerini geri kazanmaya ve diz çevresindeki kasları güçlendirmeye yardımcı olur. Ortopedi doktoru veya fizyoterapistler taburcu olduktan sonra yapılması gereken egzersizler hakkında hastaya bilgi verir.
Artroskopi ameliyatı sonrası olası komplikasyonlar
Artroskopi ameliyatı sonrası olası komplikasyon riski açık ameliyatlara göre daha düşüktür ve komplikasyon meydana gelmesi durumunda genellikle kolayca tedavi edilmektedir. Ancak, her cerrahi işlemde olduğu gibi artroskopi ameliyatlarında da nadir de olsa komplikasyon riski bulunmaktadır.
Diz artroskopisi ameliyatı sonrası olası komplikasyonlar:
- Ağrı,
- Hareket kısıtlılığı,
- Eklemde şişlik
- Ameliyat yerinde enfeksiyon
- Anestezi veya diğer ilaçlara alerjik reaksiyon
- Bacakta kan pıhtısı oluşması
- Dizde menisküs, bağlar, eklem kıkırdağı, kan damarları veya sinirlerde hasar
