Avasküler nekroz, kemiğin bir bölümünde kan akışı ve beslenmenin bozulması nedeniyle dokunun hasar görmesini ifade eder. Avasküler nekroz, başlangıcında pek belirti vermez veya hafif yakınmalar ile ortaya çıkar. O yüzden fark edilmesi zor olabilir. Ancak kemik sağlığını önemli ölçüde etkileyen, ilerlediği durumlarda eklemde kireçlenme ve işlev kaybına neden olabilen bir rahatsızlıktır.
Avasküler nekroz, vücudun farklı bölgelerinde meydana gelebilir. Ancak genellikle kemik eklemlerinde görülür. Genellikle 30-50 yaşları arasındaki kişileri etkiler. Hastalarda çoğunlukla ağrı ve hareket zorluğu şikayetlerine yol açar. En çok ortaya çıktığı bölge ise kalça eklemidir.
Uyluk kemiğinin başında görülen femur başı avasküler nekrozu, en sık karşılaşılan türüdür. Bunun yanı sıra diz, omuz, el ve ayak bileklerinde de görülebilir. Yazımızın devamında femur başı avasküler nekrozu hakkında ayrıntılı bilgiler edinebilirsiniz.
İçindekiler:
- Femur Başı (Kalça) Avasküler Nekrozu Nedir?
- Femur Başı Avasküler Nekrozunun Belirtileri Nelerdir?
- Avasküler Nekroz Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
- Femur Başı Avasküler Nekrozu Nasıl Teşhis Edilir?
- Femur Başı Avasküler Nekrozu Evreleri Nelerdir?
- Femur Başı Avasküler Nekrozu Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
- Femur Başı Avasküler Nekrozu Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon Süreci Nasıl Olmalıdır?
Femur Başı (Kalça) Avasküler Nekrozu Nedir?
Avasküler nekroz (AVN), aynı zamanda osteonekroz veya aseptik nekroz olarak bilinir. Kemiğin belirli bir bölümündeki kan akışının çeşitli nedenlerle kesilmesi sonucunda ortaya çıkar. Kan akışının kesilmesiyle kemik dokusu canlılığını yitirir ve kemik ölümü gerçekleşir. Bu durum genellikle eklem yapan kemiklerde meydana gelir.
Femur başı avasküler nekrozunda etkilenen bölgenin daha iyi anlaşılabilmesi için kalça ekleminin yapısından bahsetmek gerekir. Kalça eklemini oluşturan yapılar, asetabulum ve femur başıdır. Asetabulum, leğen kemiğinde bulunan yuva şeklindeki yapıdır. Femur başı ise bu yuvaya top şeklinde yerleşen uyluk kemiğidir.
Kalça avasküler nekrozunda asıl etkilenen bölge, femur başıdır. Kalça eklemi, vücut ağırlığının büyük bir bölümünü taşır. O yüzden uyluk kemiği başında avasküler nekroz (AVN) oluşması, ağrıya ve hareketlerde kısıtlılığa neden olur. Uzun vadede gelişen kemik dokusundaki ölüm, femur başındaki doku kaybı; ciddi kalça ağrısı, eklemde hasar, kireçlenme, hareket zorluğu ve topallama ile sonuçlanır.
Femur Başı Avasküler Nekrozunun Belirtileri Nelerdir?
Femur başı avasküler nekrozunun ilk evrelerinde, herhangi bir belirti görülmeyebilir veya çok hafif düzeyde belirtiler olduğu için teşhis etmek zor olabilir. Asıl belirtiler genellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde ortaya çıkar. En yaygın görülen yakınma ve belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Ağrı: AVN genellikle ilk olarak eklem ağrısıyla kendini gösterir. Bu ağrı genellikle kalça, kasık veya uyluk bölgesinde hissedilir. Ağrı başlangıçta sadece belirli aktiviteler sırasında ortaya çıkar. Ancak zamanla sürekli hale gelebilir ve hareketsizken bile ağrı hissedilebilir.
- Hareket Kabiliyetinde Azalma: İlerleyen femur başı avasküler nekrozu, kalça ekleminin hareketlerini kısıtlar. Hastalar, zamanla artan ağrı ile birlikte eklemde tutukluk ve hareket zorluğundan yakınmaya başlarlar.
- Eklemlerde Hassasiyet ve Şişlik: Bazı hastalarda, kalça ve kasık bölgesinde hassasiyet veya dolgunluk hissi yakınması olabilir.
- Topallama: Kalça AVN ilerledikçe belirginleşen ağrı, hareket kabiliyetindeki kısıtlılık ve yürürken hastaların topallamasına neden olabilir.
Bu yakınmalar genellikle yavaş yavaş gelişir ve zamanla kötüleşir. Eğer bu tür belirtileriniz varsa, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı ile görüşmeniz gerekir. Çünkü erken teşhis ve tedavi, AVN’nun ilerlemesini yavaşlatarak eklem hasarını önleyebilir.
Avasküler Nekroz Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Avasküler nekrozun nedenleri çeşitlilik gösterir. Bununla birlikte, bazen femur başı avasküler nekrozunun nedeni belirlenemez. Bu duruma “İdiyopatik Avasküler Nekroz” denir.
Avasküler nekroz, genellikle aşağıdaki nedenlere bağlı olarak gelişir.
Travma
Kalça eklem bölgesinde oluşan bir kırık veya çıkık, kan damarlarına hasar vererek, femur başına kan akışını engelleyebilir. Bu durum kemik dokusunun oksijen ve besin maddelerinden mahrum kalmasına ve dolayısıyla nekroza, yani doku ölümüne neden olur.
Kortizon Kullanımı
Uzun süreli veya yüksek dozda kortizon içeren ilaçların kullanımı, kalça AVN’nun en yaygın nedenlerinden biridir. Özellikle yüksek dozda uzun süreli kortizon kullanımı, damarları daraltarak femur başına kan akışını engelleyebilir.
Aşırı Alkol Tüketimi
Aşırı alkol tüketimi, kan yağlarının yüksek seviyelere çıkmasına neden olabilir. Bu da kan damarlarını tıkayarak kan akışını azaltabilir.
Bazı Hastalıklar ve Durumlar
Lupus, diyabet, Gaucher hastalığı, HIV/AIDS, kemik iliği veya organ nakli, hipertansiyon ve vaskülit gibi bazı durumlar AVN riskini artırabilir.
Bazı Tedaviler
Radyasyon tedavisi veya kemoterapi gibi kanser tedavileri AVN riskini artırabilir. Radyasyon tedavisinde hızla çoğalan kanser hücrelerini yok edilmesi amaçlanır. Ancak bu işlem sırasında sağlıklı hücreler de zarar görebilir. Bu durumda kemik dokusu ve kemiğe giden kan akışı etkilenebilir.
Bisfosfonat Kullanımı
Bu ilaçlar, genellikle kemik erimesi yani osteoporoz tedavisi için kullanılır. Ancak uzun süreli kullanımı, bazı kişilerde AVN oluşumuna (özellikle çene kemiklerinde) yol açabilir.
Dekompresyon Hastalığı
Bu rahatsızlık genellikle derin deniz dalgıçları veya madenciler gibi yüksek basınçlı ortamlarda çalışan kişileri etkiler. Yüksek basınçtan hızla normal basınca dönüş, nitrojen kabarcıklarının oluşmasına neden olabilir. Bu da kan damarlarını tıkayarak AVN gelişimine neden olabilir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın başlangıcında belirti olmaması ya da belirtilerin hafif seyretmesi, teşhisi zorlaştırabilir. Ancak erken teşhisle daha büyük sağlık problemlerinin önüne geçmek mümkündür. Kalça avasküler nekrozunun teşhisi için fiziksel muayene, radyolojik görüntüleme ve kemik biyopsisi yöntemlerine başvurulmaktadır.
Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene
Ortopedi doktorunuz size yakınmanız, belirtileriniz, tıbbi geçmişiniz ve yaşam tarzınız ile ilgili sorular sorup, bilgi edinir. Sonrasında kalça hareketlerinizi kontrol eder ve yürüme, çömelme gibi hareketleri nasıl yaptığınızı izleyip değerlendirir. Bu muayenelerde en sık gözlemlenen belirtiler, ağrı ve hareket kısıtlılığıdır.
Radyolojik Görüntüleme
Femur başı avasküler nekrozu teşhisi, genellikle radyolojik görüntüleme tekniklerine dayanır. Bu görüntüleme yöntemleri aşağıdaki gibidir.
- Röntgen: AVN teşhisinde ilk adımdır. Ancak hastalığın erken evrelerinde, kemikteki bozulma röntgenle tespit edilemeyebilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Röntgen filmlerinin gösteremediği kemik değişikliklerini ve kan akışı bozukluklarını MRG gösterebilir. Bu nedenle MRG, erken evre AVN tanısında kullanılan en hassas radyolojik görüntüleme yöntemidir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): BT taramaları, kemik içindeki değişiklikleri daha ayrıntılı bir şekilde gösterdiğinden özellikle cerrahi planlamada kullanılır.
Kemik Taraması (Sintigrafi): Bu tetkik sırasında radyoaktif bir madde kullanılarak, etkilenen kemik bölgesindeki kan dolanımının durumu ve hasar saptanmaktadır.
Kemik Biyopsisi
Radyolojik görüntüleme tetkikleri sonuçsuz kalırsa veya daha ayrıntılı bilgi gerekirse, kemik biyopsisine başvurulabilir. Bu işlemde, laboratuvarda incelenmek üzere kemikten küçük bir parça alınır. Ancak genellikle kalça AVN tanısında kemik biyopsisine gerek kalmamaktadır.
Radyolojik görüntülemenin yanı sıra, bazı kan tahlilleri yapılarak AVN’a neden olabilecek hastalıklar da araştırılmalıdır. Yapılan tüm bu tetkikler; doktorunuzun AVN varlığını, derecesini ve kemik dokusunun ne kadar etkilendiğini belirlemesine yardımcı olacaktır. Ayrıca bu bilgiler tedavi seçeneklerini değerlendirmek için de önemlidir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Evreleri Nelerdir?
Kalça avasküler nekrozunun ilerleyişi, hastalığın evrelerine göre değişiklik gösterir. Bu evreler, hastalığın ilerlemesini ve kemik dokusundaki hasarın şiddetini tanımlamak için kullanılır. Femur başı avasküler nekrozunun evreleri aşağıda açıklanmıştır;
0. Evre
Bu aşama, röntgende henüz herhangi bir değişikliğin olmadığı dönemdir. Hastalarda henüz belirtiler yoktur. Çoğu zaman tesadüfen tespit edilir.
1. Evre
Bu aşamada, kalça eklemine giden kan akışı azalmıştır. Ancak röntgenlerde, kemik halâ farklı bir görüntüye sahip değildir. Hastalar ara ara hafif ağrı ve hafif hareket kısıtlılığı yaşayabilirler. Genellikle klinik belirtiler henüz net olarak ortaya çıkmamıştır.
2. Evre
İkinci evrede, röntgenlerde kemik değişiklikleri gözlenmeye başlanır. Bu değişikliklerden biri femur başındaki hafif çökmelerdir. Hastaların ağrıları artabilir ve yürürken topallayabilirler. Bu evre, kemik hasarının geri döndürmenin mümkün olduğu bir aşamadır.
3. Evre
Üçüncü evrede, röntgenlerde kemik çökmesi daha belirgin olarak görülmeye başlanır. Kemik yüzeyinde şekil bozuklukları ortaya çıkar. Kalça ekleminin işlevi ciddi şekilde etkilenir ve günlük yaşam aktiviteleri kısıtlanır.
4. Evre
Son evre, en ciddi evre olarak kabul edilir. Kalça ekleminde femur başı tamamen çökmüş durumdadır ve kireçlenme başlamıştır. Hastalar kalça ekleminde şiddetli ağrı, hareket güçlüğü ve yürüme zorluğu yaşarlar.
Tedavi, femur başı AVN evresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Erken evrelerde; dinlenme, fizik tedavi, ağrı yönetimi ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik diğer bazı tedaviler uygulanabilir. İlerleyen evrelerde farklı cerrahi müdahaleler gerekir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
AVN tedavisi; hastalığın evresine, yakınmanın şiddetine ve etkilenen kemik boyutuna bağlıdır. Bu noktada her hasta ayrı olarak değerlendirilir ve ona göre bir tedavi programı oluşturulur. Tedavi seçenekleri, konservatif yani ameliyatsız veya cerrahi olarak ikiye ayrılır.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Tedavisi: Ameliyatsız Tedaviler
Genellikle hastalığın erken evrelerinde, belirtiler hafif veya orta derecedeyken ameliyatsız tedavilere başvurulabilir. Aşağıda yer alan tedavilerin bazıları birlikte uygulanabilir.
- İlaçlar: İlk aşamada, ağrıyı hafifletmek ve inflamasyonu azaltmak için ağrı kesiciler ve kortizon içermeyen anti-inflamatuar ilaçlar reçete edilebilir. Ayrıca kanın kemiklere akışını arttıran getiren diğer ilaçlar da kullanılabilir.
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Kalça eklem hareketliliğini korumak ve çevresel kas kuvvetini artırmak için fizik tedavi ve egzersiz programları önerilebilir.
- Yürümeye Yardımcı Cihazlar: Kalça eklemine binen yükü azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için hastanın genellikle bir süre koltuk değneği vb. destek ile yürümesi önerilir.
- Kök Hücre Tedavisi: Son yıllarda, kalça AVN tedavisinde umut verici bir yaklaşım olarak araştırılmaktadır. Ekleme ve femur başına yapılan kök hücre uygulaması ile yeni kan damarlarının oluşumu ve hasarlı kemik dokusunun onarılması hedeflenir. Kök hücre uygulaması aynı amaçla ameliyat sırasında da kullanılabilir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Tedavisi: Cerrahi Tedaviler
Ameliyatsız tedavi seçenekleri belirgin bir etki göstermediğinde, cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebilir. Cerrahi yöntemler de kendi içinde farklı çeşitlere ayrılmaktadır. Ortopedi doktorunuz en uygun cerrahi yöntemi, bütün etkenleri değerlendirip belirleyecektir.
- Core Dekompresyonu: Bu cerrahi işlemde, femur başında küçük delikler açılır. Böylece kemik içindeki basıncın azaltılması ve kan dolaşımının arttırılması sağlanır. Bu yöntemle hasarlı alanın onarımı hedeflenir.
- Kemik Grefti: Bu cerrahi yöntem, genellikle ilerlemiş kalça AVN evrelerinde kullanılır. Etkilenen bölgedeki ölü kemik çıkarılarak yerine sağlıklı kemik veya kemik grefti koyulur. Greft kendi kan kaynağına sahip bir kemik parçasıdır.
- Vaskülerize Kemik Grefti: Hasarlı kemik bölgesine yeni bir kan kaynağı sağlamak için kullanılan daha karmaşık bir cerrahi yöntemdir.
- Kalça Protezi Ameliyatı (Artroplasti): Hastalığın ilerlemiş aşamalarında, kalçada hasarlı olan eklem bölümleri çıkarılır ve yerine protez yerleştirilir.
Tüm bu tedavi seçenekleri değerlendirilirken; hastanın yaşına, genel sağlık durumuna, yaşam tarzına ve AVN şiddetine bağlı olarak seçim yapılır. Ortopedi doktorunuz size en uygun tedavi planını belirlemek için tetkik sonuçlarınız ve tedavi seçenekleriniz konusunda bilgilendirme sağlayacaktır.
Femur Başı Avasküler Nekrozunun İlerlemesini Durdurmak veya Yavaşlatmak Mümkün mü?
Kalça AVN tedavisi, genellikle hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı, ağrıyı hafifletmeyi ve işlevi korumayı hedefler. Hastalığın erken evrelerinde, cerrahi olmayan tedaviler (örneğin ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri, fizik tedavi ve egzersiz) etkili olabilir. Ancak AVN’da cerrahi olmayan tedaviler ile ilerlemeyi durdurmak veya tamamen tersine çevirmek her zaman mümkün olmayabilir. O durumda ise cerrahi yöntemlere başvurulabilir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon Süreci Nasıl Olmalıdır?
Cerrahi tedavi sonrası rehabilitasyon süreci, hastanın iyileşmesinde çok önemlidir. Bu sürecin en büyük amaçları: Kalça eklem işlevinin geri kazanılması, ağrının azaltılması ve günlük yaşam aktivitelerine dönmektir. En iyi sonuçları alabilmek için dikkatli bir planlama yapılmalıdır. Hastanın genel sağlık durumu ve yapılan ameliyata göre kişiselleştirilmiş bir program hazırlanır.
Ameliyat sonrası rehabilitasyon süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:
- Hastane Süreci: Ameliyat sonrası, hastalar genellikle birkaç gün hastanede kalır. Bu süre boyunca hastanın genel takibi yapılır. Fizyoterapistler hastanın bu dönemdeki hareketlerini destekler. Egzersizlere başlanır ve hastanın en erken dönemde ayağa kalkıp, yürümesine yardımcı olurlar.
- Ağrı Kontrolü: Ağrının kontrol altına alınması, rehabilitasyon sürecinin önemli bir parçasıdır. Bu amaçla bazı fizik tedavi cihazlarının ve çeşitli ağrı kesici ilaçların kullanılır.
- Yürümeye Yardımcı Cihazlar: Başlangıçta baston veya yürüteç gibi yardımcı cihazlar kullanmak gerekebilir. Bunlar hem hareketi destekler hem de kalçaya binen yükü azaltır. Böylelikle hastanın ağrısı daha kolay kontrol altına alınabilir.
- Hareket ve Esneklik Egzersizleri: Bu egzersizler, fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecinde önemli bir yere sahiptir. İlk aşamalarda, fizyoterapist kalça eklem hareket açıklığına ve esnekliğine yönelik hafif egzersizler önerir. Böylece eklem hareketliliğini iyileştirmek ve tutukluğu azaltmak hedeflenir.
- Kas Kuvvetlendirme Egzersizleri: Zamanla, bölgesel ve genel kas güçlendirme egzersizlerine odaklanılabilir. Kalça eklemi etrafındaki kasları güçlendirmek, yürürken eklemin desteklenmesine yardımcı olur.
- Düzenli Takip ve Değerlendirme: Rehabilitasyon süreci boyunca, hastanın ilerlemesi düzenli olarak takip edilir ve değerlendirilir. Ortopedi doktoru hastanın iyileşme sürecini izlemek ve gerektiğinde tedavi planında değişiklikler yapabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Rehabilitasyon, bazı yaşam tarzı değişikliklerini de içerebilir: düzenli hafif egzersiz yapmak, dengeli bir diyet uygulamak ve sağlıklı kiloyu korumak vb.
Rehabilitasyon süreci, genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Ancak her hastanın durumu farklıdır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon sürecinde doktorunuz ve fizyoterapistiniz, sizin için en uygun olan programı oluşturacaklardır.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Olanlar Günlük Yaşamlarında Neleri Değiştirmeli?
Kalça AVN rahatsızlığı olanlar, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve belirtileri hafifletmek için çeşitli yaşam tarzı değişikliklerini düşünmelidir. Bu değişiklikler aşağıdaki başlıkları içerir.
Aktif Olun
Özellikle yüzme veya bisiklet sürme gibi düşük etkili egzersizler, kalça eklemini fazla zorlamaz. Hareketliliği desteklemeye ve bölgesel kasları güçlendirmeye yardımcı olur. Bu tarz sporlar, kalça eklemi üzerinde çok daha az baskı uygularken kişinin genel sağlığı ve kondisyonu için önerilir.
Sağlıklı Kilonuzu Koruyun
Fazla kilolar, özellikle kalça ve diz gibi eklemleri üzerinde aşırı baskı oluşturabilir. Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve bunu korumak, eklemler üzerindeki bu stresi azaltır.
Dengeli Beslenmeye Dikkat Edin
Kalsiyum, magnezyum ve D vitamini açısından zengin, kemik ve eklem sağlığını destekleyen bir diyet uygulanmalıdır.
Alkol ve Sigaradan Kaçının
Hem alkol hem de sigara kullanımı, AVN riskini artırabilir. Bu alışkanlıkları bırakmak veya azaltmak, genel kemik sağlığınızı iyileştirebilir.
Düzenli Doktor Ziyaretleri Yapın
Kalça AVN rahatsızlığı olan hastalar düzenli olarak ortopedi doktoruna kontrollere gitmelidir. Böylece AVN derecesi ve etkileri yakından izlenip, duruma göre tedavi planlamaları yapılabilir.
İlaç Kullanımınızı Gözden Geçirin
Eğer başka bir hastalık nedeni ile sürekli olarak kortizon veya bisfosfonatlar gibi ilaçlar kullanıyorsanız, doktorunuzla bu ilaçların AVN riskinizi nasıl etkileyebileceğini konuşmalısınız. Belki size uygun daha farklı ilaç kullanımı veya doz ayarlaması önerilebilir.
Doktorunuzla yaşam tarzı değişikliklerini de konuşmalısınız. Kalçanızda AVN oluşmasının nedeni ve kişisel sağlık durumunuz da göz önünde tutularak, yaşam tarzı stratejileri belirlemenize yardımcı olacaktır.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Olan Hastalar Beslenmede Nelere Dikkat Etmelidir?
Avasküler nekroz hastalarının diyetleri, genel kemik sağlığını desteklemeye yönelik olmalıdır. Bununla birlikte, herhangi bir diyet değişikliği yapmadan önce doktorunuzla veya diyetisyeninizle konuşmalısınız. Aşağıda bazı genel tavsiyeler yer almaktadır:
- Kalsiyum Açısından Zengin Gıdalar: Kalsiyum, sağlıklı kemikler için önemlidir. Yoğurt, peynir, kefir, yeşil yapraklı sebzeler veya badem gibi kalsiyum açısından zengin gıdaları diyetinize ekleyin.
- D Vitamini: D vitamini, vücudun kalsiyumu emmesine yardımcı olur. Güneş ışığı doğal bir D vitamini kaynağıdır. Aynı zamanda yağlı balıklar ve yumurta gibi gıdalarda da D vitamini bulunur. Gerekiyorsa doktorunuzun günlük önerdiği dozda D vitamini takviyesi alabilirsiniz.
- Magnezyum ve K vitamini: Magnezyum ve K vitamini de kemik sağlığını destekler. Yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar, fındıklar ve tohumlar, magnezyum ve K vitamini açısından zengin gıdalar arasındadır. Gerekirse doktorunuzun önerdiği dozda günlük takviye alabilirsiniz.
- Protein: Protein, vücudun dokuları onarmasına ve yeni dokular oluşturmasına yardımcı olur. Et, balık, yumurta, baklagiller, tofu ve fındık gibi protein açısından zengin gıdaları genel sağlık durumunuza uygun olacak şekilde diyetinize ekleyebilirsiniz.
- Alkol ve Kafeini Sınırlayın: Hem alkol hem de kafein, vücudun kalsiyumu emme yeteneğini azaltabilir. Bu nedenle, bu maddelerin tüketiminin sınırlanması önerilir.
- Sağlıklı Kilo: Fazla kilolar, özellikle kalça ve diz gibi eklemler üzerinde aşırı baskı oluşturabilir. Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve bunu korumak, eklem sağlığı açısından önemlidir.
- Sıvı Desteği: Her günyeterli miktarda su tüketmek, kişinin genel sağlık ve metabolizma fonksiyonlarını düzenlemek için gereklidir. İyileşebilmek ve sağlıklı kalabilmek için özellikle dikkat edilmelidir.
Femur Başı Avasküler Nekrozu Hastaları Evde Hangi Egzersizleri Yapabilirler?
Egzersizler; genellikle hastanın durumuna, belirtilerin şiddetine ve tedavi sürecine bağlı olarak özelleştirilir. Ameliyat sonrası doktor ve fizyoterapist, hastanın evde yapabileceği egzersizleri belirleyip kendisine öğretirler. Genellikle aşağıdaki temel egzersizler önerilebilir:
Düşük Etkili Egzersizler
Düşük etkili egzersizler; kemik ve eklemler üzerindeki stresi azaltırken, genel fiziksel sağlığı ve kondisyonu iyileştirmeye yardımcı olurlar. Bu tür egzersizler arasında yüzme ve bisiklet sürme gibi kalça eklemine fazla yük bindirmeyen aktiviteler sayılabilir.
Esneklik Egzersizleri
Bu egzersizler, eklem hareketliliğini iyileştirmeye ve sertliği azaltmaya yardımcı olur. Bunlar genellikle günlük olarak yapılır ve ilk dönemlerde fizyoterapist rehberliğinde yapılması önerilir.
Kuvvetlendirme Egzersizleri
Kuvvetlendirme egzersizleri, kalça kemiği etrafındaki kasları güçlendirerek eklemin desteklenmesini amaçlar. Bu tür egzersizler, genellikle hafif ağırlıklar veya dirençli elastik bantlar kullanılarak yapılır.
Denge ve Koordinasyon Egzersizleri
Bu tip egzersizler, genel hareketliliği ve dengeyi geliştirmeye yardımcı olur. Tai chi, denge ve koordinasyon egzersizleri arasında başta gelmektedir.
Kardiyo Egzersizleri
Kalp, damar ve akciğer sağlığını korumak ve genel kondisyonu iyileştirmek için düşük etkili kardiyovasküler egzersizler önerilir.
Ancak herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuzla veya fizyoterapistinizle konuşmanız gerektiğini hatırlatmak isteriz. Onlar sizin için en güvenli ve en etkili egzersiz planını belirleyeceklerdir. Kendinizi zorlamamak ve egzersiz sırasında ağrı hissettiğinizde durmak son derece önemlidir. Ayrıca erken dönemlerde; oturma, ayakta durma veya yürüme sürenizi kontrol altında tutmaya dikkat etmelisiniz.
Sonuç
Femur başı avasküler nekrozu, kemik sağlığını olumsuz etkileyen ve ilerlediğinde kalça ekleminin bozulmasına yol açan bir rahatsızlıktır. Başlangıcında duyulan hafif ağrılar zamanla sürekli hale gelerek yaşamı zorlaştırabilir. Hastaların yaşadıkları ağrı, hareket kısıtlılığı, yürüme zorluğu ve topallama, günlük yaşam kalitelerinin de bozulmasına neden olur.
Femur başı avasküler nekrozu belirtilerini taşıdığınızı düşünüyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz. Merak ettiklerinizi sorabilir, randevu alarak değerlendirme ve tedavi için başvurabilirsiniz.
