Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Neden Bazı Hastalarda Memnuniyetsizlik Görülür?

İçindekiler

• Diz Protezi Ameliyatli Sonrası Oluşan Sorunların Nedeni Nedir ?
• Diz Protezi Ameliyatında Kinematik Yöntem
• Kinematik Yöntem Neden Yaygın Kullanılmıyor

Yürüyüş, alışveriş, ev ve bahçe işleri, merdiven inip çıkmak gibi birçok günlük hareketi kolayca yapabilmek için sağlıklı dizlere sahip olmak gerekir. Dizde oluşan zedelenme ve hasarlar özellikle ilerleyen yaşlarda, kıkırdakta aşınma ve diz kireçlenmesine (osteoartrit) yol açar. Giderek artan diz ağrısı ile birlikte gelişen şişlik, tutukluk, hareket kısıtlılığı gibi yakınmalar diğer ameliyat dışı tedavi yöntemleri ile giderilemediğinde, ameliyat seçeneği gündeme gelir. Peki, diz protezi ameliyatları sonrası neden bazı hastalarda memnuniyetsizlik görülür?

Diz protezi ameliyatı günlük aktivitelerinize tekrar dönmenizi ve diz sorunlarınıza çözüm bulmanızı sağlayabilir. Ancak araştırmalara göre, geleneksel yöntemlerle diz protezi ameliyatı sonrası hastaların yaklaşık %50’sinde dizde tutukluk ve hareket sorunları gibi şikayetlerin tamamen geçmediği gözlenmektedir. Yani, neredeyse her iki hastadan biri tam diz protezi ameliyatı sonrası sonucundan pek de memnun değil…

Peki bu sorunun nedeni biliniyor mu ve tam diz protezi ameliyatları sonrası hasta memnuniyetini arttırmak mümkün mü? Evet yeni bir ameliyat tekniği olan “Kinematik Yöntem” ile artık mümkün.

Diz protezi ameliyatı sonrası oluşan sorunların nedeni nedir ?

Tam diz protezi ameliyatlarında kireçlenme nedeniyle bozulmuş eklem yüzeyleri kesilip çıkarılır ve yerine implant denilen yapay eklem parçaları yerleştirilir. Bu cerrahi işlem sırasında doktorun kullandığı cerrahi teknik ameliyat sonucunu belirleyen en önemli faktörlerden biridir.

1980’li yıllardan beri geleneksel diz protezi ameliyatlarında ‘’Mekanik Yöntem’’ kullanılmaktadır. Mekanik yöntem ile tam diz protezi ameliyatlarında hastaların bireysel anatomisi dikkate alınmaz. Tüm hastalarda aynı şekilde dizde ‘’ortalama’’ bir açıyla yerleştirilen protez ile düz bacak oluşturulur. Halbuki herkesin diz yapısı farklıdır, hatta kişinin sağ dizi ile sol dizi arasında bile farklılıklar vardır. Ancak mekanik yöntem kişisel özelliklere göre değil, tek tip düz bacak dizilimini hedeflediği için çoğu kişi kendi doğal yapısına benzemeyen yapay bir diz eklemine sahip olur. Bu da hastalarda dizde hareket zorluğu, katılık hissi veya tersine gevşeklik hissi gibi bazı sıkıntılara neden olur.

Ayrıca mekanik yöntem ile yapılan tam diz protezi ameliyatlarında herkese aynı açılarda kemik kesisi yapıldığından, her dizde hareketi koruyabilmek için bağlara da müdahale etmek gerekir. Böyle olunca mekanik yöntem ile diz protezi ameliyatı daha çok dokunun kesildiği daha büyük bir cerrahi işlem halini alır.

Çözümü: Diz protezi Ameliyatında kinematik yöntem

Mekanik yöntem ile yapılan diz protezi ameliyatı sonrası bazı hastalarda gözlenen memnuniyetsizlik, tüm dünyada bu teknik ile ilgili olan eksiklik ve yanlışlıkların tartışmaya açılmasına neden oldu. Bu sorunları gidermek için çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yapılmaya başlandı.

Tam diz eklem protez ameliyatlarının sonuçlarını iyileştirmek ve hastaların memnuniyetini arttırmak amacıyla 2006 yılında Dr. Stephen Howell tarafından geliştirilen yeni bir ameliyat yöntemi olan “Kinematik Yöntem” kullanılmaya başlandı. Hem biyomekanik hem de ortopedi uzmanı olan Dr. Howell, diz protezi ameliyatlarındaki başarının cerrahi tekniğin bireyselleştirilmesi ile sağlanabileceğini ortaya koydu.

Tam diz protezi cerrahisindeki kinematik yöntemin amacı, dizin kireçlenme olmadan önceki eski şeklini geri kazanmaktır. Herkesin diz ekleminin anatomik yapısı ve açısal özellikleri farklıdır. Kinematik yöntemde her hastanın kendine özgü doğal diz yapısı korunur. Böylece protez bileşenleri dize en uygun şekilde yerleştirildiği için dizdeki bağ ve yumuşak dokulara müdahale yapılmasına da gerek kalmaz. Daha küçük bir cerrahi işlem ile daha hızlı iyileşme sağlanır.

Kinematik yöntem tıbbi geçmiş açısından nispeten yenidir. Ancak yapılan çok sayıda çalışma, analiz ve araştırma tam diz protezinde kinematik yöntem uygulanan hastaların, mekanik yöntem uygulanan hastalara göre daha memnun olduklarını göstermiştir. Kinematik yöntem ile yapılan protez ameliyatlarından sonra hastaların yeni dizlerini adeta kendi doğal dizleriymiş gibi hissedip, daha rahat hareket ettikleri belirlenmiştir.

Kinematik yöntem neden yaygın kullanılmıyor?

Günümüzde halen çoğu ortopedi doktoru tam diz protezi ameliyatlarında mekanik yöntemi kullanmaktadır. Tam diz protez ameliyatlarında mekanik yöntem hala en yaygın kullanılan teknik olduğu için çoğu protez ve cerrahi alet bu yönteme göre dizayn edilmiştir. Bu nedenle, cerrahlar ve klinikler kinematik yöntemi uygulamak için uygun cerrahi donanıma sahip olmayabilirler.

Ameliyat sonrasında doğal diz eklemi hissini sağlayan kinematik yöntem ile tam diz protezi ameliyatları, dünyada sayılı ortopedi cerrahı tarafından uygulanmaktadır. Tam diz eklem protez cerrahisinde kinematik yöntemin önemini fark eden Op. Dr. Kayhan Turan, 2012 ve 2013 yıllarında Amerika’da Prof. Dr. Stephen Howell’ın kliniğine gitmiş ve kinematik yöntem ile tam diz protezi ameliyatlarına katılmıştır. Ardından kinematik yöntem tekniğini Türkiye’de uygulamaya başlamıştır. Mekanik yöntemin tıp tarihinde eski bir teknik olarak döneminin sona erdiğini savunan Op. Dr. Kayhan Turan, gelecekte tam diz protezi ameliyatlarında kinematik yöntemin tüm ortopedi kliniklerinde uygulanan tek yöntem olacağına inanmaktadır.

Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Robotic Ortopedi Cerrahi Merkezi direktörü Op. Dr. Kayhan Turan, kinematik yöntem ile gerçekleştirdiği tam diz protezi ameliyatlarını, yeni nesil robotik cerrahi sistem eşliğinde gerçekleştirmektedir.

Tam diz protezi ameliyatında kişiye özgü cerrahi teknik olan kinematik yöntem hakkında daha fazla bilgi edinmek için, bizimle iletişime geçebilirsiniz.